Suriyelilerin Türkiye’ye maliyeti, göç sürecinin başladığı 2011 yılından itibaren hem ekonomik hem de sosyal boyutlarıyla ülke gündeminde yerini korumaktadır. Bu yazıda, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin devlete ve topluma olan mali yükünü, harcamaların dağılımını ve 2025 yılına ait öngörüleri detaylıca inceliyoruz.
Türkiye Suriyelilere Ne Kadar Harcama Yapıyor?
Türkiye, 2011 yılından bu yana Suriyeli sığınmacılara yaklaşık 12 yılı aşkın süredir barınma, sağlık, eğitim ve sosyal destek alanlarında ciddi harcamalar yapmaktadır. 2025 yılı itibarıyla bu harcamaların toplamı 140 milyar TL’yi aşmış durumdadır. Uluslararası yardımlar ve fon katkıları sınırlı kaldığı için Türkiye’nin büyük kısmını tek başına finanse ettiği bu harcamalar, hem merkezi bütçeden hem de yerel yönetim kaynaklarından karşılanmaktadır.
En Fazla Harcama Hangi Alana Yapılıyor?
Suriyelilere yönelik en büyük kamu harcamaları sağlık ve eğitim alanlarında yoğunlaşmaktadır. Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanan Suriyeliler için kamu hastanelerinde yıllık 20 milyar TL’yi aşan bir yük oluşmaktadır. Eğitimde ise milyonlarca Suriyeli çocuğun devlet okullarına kaydedilmesiyle, öğretmen istihdamı ve altyapı yatırımları gibi kalemler ek maliyet yaratmaktadır.
Eğitim Harcamaları Nasıl Şekilleniyor?
Suriyeli öğrencilerin devlet okullarında eğitimi için yıllık ortalama 10 milyar TL harcanmaktadır. Bu harcama, öğretmen maaşları, Türkçe dil eğitimi, müfredat uyumu ve okul fiziki ihtiyaçlarının karşılanması gibi başlıkları kapsamaktadır.
Kaç Suriyeli Çocuk Eğitim Görüyor?
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de 1 milyona yakın Suriyeli çocuk eğitim sistemine dâhil edilmiştir. Bu öğrencilerin tamamı devlet okullarında, Türkiye Cumhuriyeti müfredatına uygun şekilde eğitim almaktadır.
Sağlık Harcamaları Ne Kadar Yük Getiriyor?
Suriyelilerin sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanabilmesi, kamu hastanelerinde ciddi bir yoğunluğa neden olmakta ve sağlık sistemine yıllık ortalama 25 milyar TL yük bindirmektedir. Özellikle doğum hizmetleri, acil müdahale ve kronik hastalık tedavilerinde artan talepler, bu maliyetin büyümesine sebep olmaktadır.
En Çok Kullanılan Sağlık Hizmetleri Hangileri?
Kadın doğum, çocuk hastalıkları ve acil servisler Suriyeli nüfus tarafından en yoğun kullanılan alanlardır. Bu bölümlerde kapasite yetersizliği yaşanmakta, Türk vatandaşlarının hizmete erişim süresi uzayabilmektedir.
Hastane Kapasitesinde Sorun Yaşanıyor mu?
Evet, özellikle sınır şehirlerinde kapasite sorunları ciddi şekilde hissedilmektedir. Yeni doğan servislerinde yoğunluk, sağlık çalışanlarının iş yükünü artırmakta ve hizmet kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Suriyelilere Yapılan Harcamaların Dağılımı
| Harcama Kalemi | 2025 Tahmini Harcama (TL) |
|---|---|
| Sağlık | 25.000.000.000 |
| Eğitim | 10.000.000.000 |
| Sosyal Yardımlar | 15.000.000.000 |
| Barınma ve Gıda | 7.000.000.000 |
| Güvenlik ve Denetim | 3.000.000.000 |
| Toplam | 60.000.000.000 |
Suriyelilere yönelik yıllık harcamaların toplamı 2025 yılı itibarıyla 60 milyar TL seviyelerine ulaşmıştır. Bu harcamalar, genel bütçenin farklı kalemlerinden karşılanmakta ve sürekli olarak güncellenmektedir.
Ekonomik Yük Türkiye’yi Nasıl Etkiliyor?
Bu ekonomik yük, bütçe açıklarının artmasına, yerel yönetim hizmetlerinin aksamasına ve sosyal yardımların vatandaşlara ulaşmasında gecikmelere neden olabilmektedir. Ayrıca bazı sektörlerde iş gücü piyasasında Suriyeli göçmenlerin düşük ücretle çalışması, yerli işgücü açısından rekabeti artırmaktadır.
Suriyeliler Çalışma Hayatını Nasıl Etkiliyor?
Kayıt dışı çalıştırılan Suriyeliler nedeniyle asgari ücretin altında iş gücü kullanımı artmakta ve bu durum hem vergi kaybına hem de iş piyasasında haksız rekabete yol açmaktadır.
Hangi Sektörlerde Çalışıyorlar?
İnşaat, tekstil ve tarım gibi yoğun emek gerektiren sektörlerde düşük ücretli iş gücü olarak Suriyeliler sıkça tercih edilmektedir.
Uluslararası Yardımlar Yeterli mi?
AB ve Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası kuruluşlardan sağlanan finansal yardımlar, Türkiye’nin yaptığı harcamaların yalnızca yüzde 10-15’ini karşılayabilmektedir. En büyük yardım kalemi Avrupa Birliği’nin sağladığı FRIT fonları olurken, bu yardımlar da genellikle projeye dayalı ve kısa süreli olarak kullanılmaktadır.
Avrupa’dan Ne Kadar Destek Geldi?
Avrupa Birliği tarafından 2016’dan bu yana yaklaşık 6 milyar Euro kaynak ayrılmış olsa da bu fonların çoğu AB denetiminde belirli STK’lar aracılığıyla harcanmıştır.
Yardımlar Hangi Alanlarda Kullanılıyor?
Bu fonlar ağırlıklı olarak eğitim, geçim desteği, kadın sağlığı ve sosyal uyum projelerinde değerlendirilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda Suriyelilerin Türkiye’ye Maliyeti ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Suriyeliler sağlık hizmetlerinden ücretsiz mi yararlanıyor?
Evet, geçici koruma statüsündeki Suriyeliler kamu hastanelerinde ücretsiz hizmet alabilmektedir.
Devlet Suriyelilere maaş veriyor mu?
Hayır, doğrudan maaş verilmemektedir. Ancak bazı uluslararası fonlardan sağlanan geçim destekleri kartlar aracılığıyla belirli ailelere aktarılmaktadır.
Suriyeli çocuklar Türk okullarında mı eğitim alıyor?
Evet, 1 milyona yakın Suriyeli çocuk Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda Türk öğrencilerle aynı sınıflarda eğitim görmektedir.
Türkiye Suriyeliler için ne kadar harcama yaptı?
Toplam harcama 2025 yılı itibarıyla 140 milyar TL’yi aşmıştır.
Suriyeliler iş hayatında nasıl yer alıyor?
Çoğunlukla kayıtsız olarak düşük ücretle çalışmaktadırlar, bu da iş gücü piyasasında dengesizlik yaratmaktadır.
Türkiye bu yükü tek başına mı taşıyor?
Evet, yapılan harcamaların büyük kısmı devlet bütçesinden karşılanmaktadır. Uluslararası destek oldukça sınırlıdır.
Suriyelilerin maliyeti vatandaşlara etkisi nedir?
Bazı kamu hizmetlerinde yoğunluk ve kaynak yetersizliği yaşanmakta, özellikle yerel yönetimlerin bütçeleri zorlanmaktadır.
