Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi 2023 yılında yürürlüğe girerek milyonlarca kişiye erken emeklilik hakkı kazandırmıştı. Ancak bu düzenlemenin bütçe üzerindeki etkileri hâlâ geniş kapsamlı şekilde tartışılıyor. 2025 yılına girerken EYT kapsamında emekli olan bireylerin maaş ödemeleri, sosyal güvenlik sistemi üzerindeki yük ve bütçeye yansıyan maliyetleri daha görünür hale gelmiştir. Bu yazıda, 2025 yılı itibarıyla EYT’lilerin bütçeye olan maliyetini, bu maliyetin kamu finansmanına etkilerini ve gelecekte olası senaryoları detaylı biçimde ele alacağız.
EYT’lilerin Bütçeye Etkisi Nasıl Hesaplanıyor?
EYT düzenlemesiyle erken emeklilik hakkı kazanan bireyler nedeniyle bütçeden yapılan ödemeler, SGK üzerindeki yük ve prim-gelir dengesi göz önüne alınarak hesaplanmaktadır. Emekli maaşlarının yanı sıra sağlık harcamaları ve ikramiyeler gibi ek yükler de maliyet analizine dahil edilmektedir.
EYT Kapsamında Emekli Olan Kişi Sayısı
2025 itibarıyla EYT kapsamında emekli olan kişi sayısı 2 milyon 750 binin üzerindedir. Bu sayı her geçen yıl artmakta, dolayısıyla bütçeye yansıyan etki de büyümektedir.
Ortalama Emekli Maaşı Üzerinden Yıllık Maliyet
EYT’lilerin ortalama emekli maaşı 2025 itibarıyla 12.000 TL seviyesindedir. Yılda 13 maaş ödendiği göz önünde bulundurulduğunda, kişi başı yıllık maliyet 156.000 TL civarındadır. Bu rakam toplam EYT’li sayısıyla çarpıldığında bütçeye yansıyan yıllık yük milyarlarca lirayı bulmaktadır.
2025 Yılında EYT’nin Toplam Maliyeti
2025 yılında EYT kapsamında emekli olanların bütçeye toplam maliyeti sadece maaş ödemeleriyle sınırlı kalmamaktadır. Ek ödemeler, sağlık giderleri ve ikramiyeler de hesaba katıldığında bu rakam daha da artmaktadır.
Emekli Sayısı Arttıkça Artan Bütçe Baskısı
2025 yılında yalnızca maaş ödemeleri üzerinden yapılan hesaplamalara göre EYT’lilerin devlete maliyeti yaklaşık 429 milyar TL seviyelerindedir. Bu miktar, sosyal güvenlik sistemi üzerindeki yükü artırmakta ve bütçe açığını derinleştirmektedir.
Ek Ödemeler ve Sağlık Giderleri
Emeklilere verilen bayram ikramiyeleri, ek göstergeler ve sağlık harcamaları da maliyetin içinde yer almaktadır. Bu kalemler eklendiğinde toplam maliyetin 500 milyar TL’yi aşması beklenmektedir.
Emeklilik Sistemi Açısından Olası Riskler
EYT düzenlemesi kısa vadede birçok vatandaşa avantaj sağlarken uzun vadede sosyal güvenlik sisteminde sürdürülebilirliği tehdit edebilir. Özellikle prim gün sayısının düşüklüğü ve çalışma süresinin kısa olması, sistemin gelir-gider dengesini olumsuz etkileyebilir.
Gelir-Gider Dengesinde Bozulma
Çalışan nüfus azalırken emekli sayısının hızla artması SGK’nın prim gelirlerinde düşüşe ve açıkların büyümesine yol açmaktadır. Bu durum, bütçeden SGK’ya yapılan transferlerin artmasına neden olmaktadır.
Emeklilik Reformu Gündeme Gelebilir mi?
Uzmanlar, sistemin sürdürülebilirliği açısından kademeli emeklilik yaşı artışı ve prim gün sayısında yeniden düzenleme gibi adımların 2025 sonrası dönemde kaçınılmaz hale geleceğini öngörmektedir.
EYT’lilerin Yıllık Maliyeti Tablosu
| Yıl | EYT’li Sayısı | Ortalama Maaş (TL) | Yıllık Maliyet (TL) | Ek Giderlerle Toplam Maliyet (TL) |
|---|---|---|---|---|
| 2023 | 1.900.000 | 8.500 | 209 Milyar | 250 Milyar |
| 2024 | 2.300.000 | 10.500 | 315 Milyar | 380 Milyar |
| 2025 | 2.750.000 | 12.000 | 429 Milyar | 500+ Milyar |
Gelecekte Bütçeye Etkisi Azalır mı?
EYT’nin bütçeye etkisinin uzun vadede azalabilmesi için emekli sayısının dengelenmesi, yeni istihdam alanlarının artırılması ve kayıt dışı istihdamın azaltılması kritik öneme sahiptir. Ayrıca sistem içindeki reform çalışmaları, yükün dengelenmesine katkı sağlayabilir.
İstihdam Artışı Önem Taşıyor
Yeni istihdam yaratılarak prim ödeyen kişi sayısının artırılması, sistemin gelirlerini yükseltebilir. Böylece emeklilik maaşları için bütçeden yapılan destek azalabilir.
Kayıt Dışılıkla Mücadele
Kayıt dışı çalışanların sisteme dahil edilmesiyle SGK gelirleri artabilir. Bu durum, açıkların azalmasına katkı sağlayarak EYT’nin etkilerini azaltabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda EYT’lilerin Bütçeye Maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
2025 yılı itibarıyla EYT’lilerin devlete toplam maliyeti ne kadar?
Sadece maaş ödemeleri üzerinden bakıldığında 2025 yılında EYT’lilerin bütçeye maliyeti yaklaşık 429 milyar TL’dir. Ek giderlerle birlikte bu rakamın 500 milyar TL’yi aşması beklenmektedir.
Emekli sayısındaki artış bütçeyi nasıl etkiliyor?
Emekli sayısı arttıkça SGK’nın yükü de artmakta, bu da doğrudan devlet bütçesinden yapılan transferleri büyütmektedir. Bu durum uzun vadede kamu maliyesi açısından risk yaratmaktadır.
Ortalama bir EYT’linin devlete yıllık maliyeti nedir?
2025 itibarıyla bir EYT’linin devlete maaş bazında yıllık maliyeti yaklaşık 156.000 TL’dir. Bu rakama ikramiye ve sağlık harcamaları da eklendiğinde kişi başı maliyet daha da artmaktadır.
EYT düzenlemesi emeklilik sistemini nasıl etkiliyor?
EYT düzenlemesi, erken emekli olan kişilerin uzun süre maaş almasına neden olduğu için sistemin finansal dengesini zorlamaktadır. Prim gün sayısının düşüklüğü bu dengeyi daha da olumsuz etkiler.
Emeklilik sisteminde reform yapılması gerekir mi?
Uzmanlar, uzun vadeli sürdürülebilirlik için emeklilik yaşının kademeli olarak artırılması ve prim gün sayısının yeniden düzenlenmesi gibi adımların gerekliliğini vurgulamaktadır.
EYT sonrası SGK açıkları ne durumda?
SGK’nın 2025 yılında verdiği verilere göre açıkların büyüme trendinde olduğu ve EYT’nin bu açığı artıran en büyük etkenlerden biri olduğu belirtilmektedir.
İstihdam artışı bu durumu dengeleyebilir mi?
Evet, yeni istihdam yaratılarak prim ödeyen kişi sayısı artırılabilir. Bu da SGK’nın gelirlerini yükselterek bütçeye olan yükü hafifletebilir.
Kayıt dışı istihdam EYT’nin etkisini nasıl değiştirir?
Kayıt dışı çalışanların sisteme dahil edilmesi, SGK’ya daha fazla prim geliri sağlayarak bütçeye olan yükün azaltılmasına yardımcı olabilir.
