Defter tasdiki, ticari faaliyet yürüten her işletme için yasal bir zorunluluk olup, belirli dönemlerde gerçekleştirilmesi gerekir. Bu işlemin zamanında yapılmaması durumunda ağır cezai yaptırımlar söz konusu olabilir. Bu yazımızda defter tasdiki süreci, hangi defterlerin tasdik edilmesi gerektiği ve sürelere dair detaylı bilgileri bulabilirsiniz.
Defter Tasdiki Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Defter tasdiki, ticari defterlerin noter tarafından onaylanarak yasal geçerlilik kazanmasıdır. Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi olan işletmeler, ticaret siciline kayıtlı olup olmamalarına bakılmaksızın bu zorunluluğa tabidir.
Tasdik Edilmesi Zorunlu Defterler
Tasdik edilmesi gereken defterler, işletmenin faaliyet türüne ve yasal yükümlülüklerine göre değişiklik gösterebilir.
Yevmiye Defteri
İşletmenin günlük mali işlemlerini kronolojik olarak kaydettiği yevmiye defteri, ticari kayıt düzeni açısından en temel defterlerden biridir.
Defter-i Kebir
Yevmiye defterindeki kayıtların sistematik şekilde yer aldığı bu defter, hesapların genel durumunu izlemek amacıyla tutulur.
Envanter Defteri
İşletmenin yıl sonu itibarıyla sahip olduğu mal varlığı, borçlar ve alacaklar bu deftere yazılır ve mali durumun net şekilde ortaya konmasını sağlar.
Pay Defteri ve Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
Şirketlerin ortaklık yapısı, pay devri işlemleri ve genel kurul kararları bu defterlerde tutulur ve noter onayı gerektirir.
Defter Tasdiki Ne Zaman Yapılır?
Defter tasdiki işlemleri genellikle her yılın son aylarında gerçekleştirilir. Tasdikin yapılacağı dönem, defterin türüne göre değişkenlik gösterebilir.
Yeni Kurulan Şirketlerde Tasdik Süreci
Yeni kurulan bir işletmenin defterleri, şirketin ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce veya en geç tescil tarihi itibarıyla tasdik edilmelidir.
Mevcut Şirketlerde Yıl Sonu Tasdiki
Hali hazırda faaliyette bulunan işletmeler için ise takip eden yılın başında kullanılacak defterlerin tasdiki, bir önceki yılın Aralık ayı içinde tamamlanmalıdır.
Ara Tasdik Durumu
Bazı defterlerde sayfa bitimi ya da yıl içinde ihtiyaç duyulması durumunda ara tasdik işlemi yapılabilir. Bu da defterin kaldığı yerden geçerliliğini sürdürebilmesi için zorunludur.
Defter Tasdiki Gecikirse Ne Olur?
Defter tasdikinin zamanında yapılmaması, hem vergi usul kanunu açısından hem de ticaret kanunu yönünden ciddi yaptırımları beraberinde getirir.
Vergi Usul Kanunu Açısından Yaptırımlar
Tasdik edilmeyen defterler, maliye tarafından yok hükmünde sayılır ve bu durum vergi incelemelerinde aleyhe delil olarak kabul edilmez. Ayrıca özel usulsüzlük cezaları uygulanır.
Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Sonuçları
Şirketlerin ticaret siciline sunduğu belgelerde usulsüzlük olarak değerlendirilir, olası bir dava durumunda defterler delil olarak kabul görmez.
Defter Tasdiki İçin Gerekli Belgeler
Defter tasdiki yapılmadan önce bazı belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekmektedir.
Noter Onayı İçin Gerekli Evraklar
Vergi levhası, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi ve tasdik edilecek defterlerle birlikte notere başvurulması gerekir.
Elektronik Defterlerde Durum
e-Defter kapsamında olan mükellefler için fiziki tasdik işlemi yapılmaz. Ancak e-Defterlerin Gelir İdaresi Başkanlığı sistemiyle uyumlu şekilde zamanında oluşturulması gerekir.
Defter Tasdiki Ücretleri
Her yıl güncellenen tarifelere göre noterler tarafından belirlenen defter tasdik ücretleri, defter türüne ve sayfa sayısına göre farklılık gösterir.
2025 Defter Tasdik Ücretleri Karşılaştırması
| Defter Türü | Ortalama Sayfa Sayısı | 2025 Tahmini Ücret (₺) |
|---|---|---|
| Yevmiye Defteri | 400 sayfa | 950 |
| Defter-i Kebir | 200 sayfa | 620 |
| Envanter Defteri | 100 sayfa | 380 |
| Pay Defteri | 100 sayfa | 380 |
| Genel Kurul Defteri | 150 sayfa | 470 |
Defter Tasdiki Yapılırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Tasdik öncesi defterlerin düzgün ciltlenmiş, sayfaların numaralandırılmış ve eksiksiz olması gerekir. Ayrıca noterle iletişimde gecikme yaşanmaması adına, işlemler için önceden randevu alınması önerilir.
Önceden Planlama
Aralık ayına kalmadan tasdik işlemlerinin planlanması, yoğunluk yaşanmadan işlem yapılmasına olanak tanır.
Dijital Geçiş Süreci
Elektronik defter sistemine geçmeyi düşünen mükelleflerin, geçiş sürecini dikkatli bir şekilde takip etmesi ve elektronik berat oluşturma tarihlerine dikkat etmesi gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda defter tasdiki ne zaman yapılır ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Defter tasdiki her yıl yapılmalı mı?
Evet, kullanılacak defterler her yıl yeniden tasdik ettirilmelidir. Ancak bazı defterler izleyen yıllarda ara tasdikle kullanılmaya devam edebilir.
Yeni kurulan bir işletme defter tasdikini ne zaman yapmalı?
Yeni kurulan işletmelerin, defterlerini şirketin kuruluş tarihinden önce veya en geç kuruluş tarihi itibarıyla tasdik ettirmesi gerekir.
Tasdiksiz defter kullanılırsa ceza uygulanır mı?
Evet, tasdiksiz defter kullanımı hem vergi hem de ticaret hukuku açısından cezai yaptırımlar doğurur ve yasal delil niteliği taşımayan kayıtlar oluşur.
e-Defter kullanıcıları noter tasdiki yaptırmalı mı?
Hayır, e-Defter uygulamasında fiziki noter tasdiki gerekmez. Ancak sistem üzerinde belirlenen zamanlarda defterlerin hazırlanıp beratlarının alınması şarttır.
Defter tasdik ücretleri her yıl değişir mi?
Evet, noter tasdik ücretleri her yıl resmi olarak açıklanır ve TÜFE oranlarına göre güncellenir.
Tasdik işlemi kaç gün sürer?
Belgelerin eksiksiz sunulması halinde noter tasdik işlemi genellikle aynı gün içerisinde tamamlanır. Yoğunluk durumuna göre 1-2 gün sürebilir.
Defter tasdik süresini kaçıranlar ne yapmalı?
Geç kalınması durumunda mali müşavir veya vergi dairesi ile görüşerek yapılabilecek düzeltme ve bildirim seçenekleri hakkında bilgi alınmalıdır.
Elektronik deftere geçmek isteyenler ne zaman başvurmalı?
e-Defter geçiş süreci yıl içinde belirli dönemlerde açılır. Başvurular genellikle yıl sonuna kadar yapılmalı ve geçiş yılı başlangıcı itibarıyla kullanılmalıdır.
